تبیین عقلی آیات حق و باطل

thesis
  • وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
  • author محدثه هوشنگ
  • adviser زهره برقعی
  • publication year 1391
abstract

مهم ترین زمین? معنایی واژه حق در قرآن، مربوط به مفاهیم وجود و هستی است. در این معنا "حق" دقیقا برابر با مفهوم وجود است که بیانگر ماهیت و حقیقت حق نیز هست، زیرا هر موجودی از آن جهت که موجود است و عینیّت دارد حقّ می باشد، در این جا حقّ به معنای "ثابت" است. تفسیر این حوزه معنایی حق، در آثار مفسران، عموماً صبغه ی فلسفی دارد، چنان که ایشان، حق را در آیاتی که خداوند را به وصف حق توصیف کرده اند، به معنای موجود ثابتی دانسته اند که نمی توان در وجود او تردید کرد و هیچ گونه باطلی، از نقص، تغییر و فنا، در او راه ندارد. از دیدگاه قرآن کریم ، خداوند متعال که از ثبوت و وجوب مطلق برخوردار است ، " حق " است . همچنین عالم هستی که وجود خود را وامدار از اوست به اعتبار وجود و ثبات ، حق و از جنبه ناثابت و عدم ، باطل است . نظامات و سنن حاکم بر مخلوقات که فعل خداوند متعال است نیز " حق " است ، پس حق اوست « أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ » و از اوست : « الْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ » . پیدایش باطل نتیجه قهری نقص و محدودیت موجودات است و امتزاج آن با حق، ابزار تحقق یکی از بزرگترین سنن الهی یعنی ابتلا و آزمایش انسان را فراهم کرده است. گرایش به باطل (=ضلال) ثمره ادراک ناقص انسانی است و شکل گیری اندیشه ضلالت بار که عمل گمراهانه را در پی خواهد داشت ، معلول عوامل متعددی از جمله؛ پیروی از ظن و نشاندن آن در جایگاه باور علمی، اتباع هوای نفس، تکبر، لجاجت، تقلید و تعصب است.

similar resources

بررسی آیات غلبه حق بر باطل از منظر علامه طباطبایی

یکی از سنّت‌های عام الهی که در سراسر تاریخ و در همه جوامع جریان دارد، سنّت نزاع حق و باطل است. بر اساس آیات قرآن کریم مانند: 18 انبیاء، 81 اسراء، 17 رعد، 48 و 49 سبأ، حق و باطل به طور مستمر با هم درگیر می‌شوند و این درگیری به غلبه حق بر باطل منتهی می‌شود. در باره چیستی ساحت‌های غلبه حق بر باطل و سلطه سیاسی، نظامی و اقتصادی حداکثری اهل باطل در جوامع مختلف، نظرهایی از سوی مفسران در مطرح شده است؛ آن...

full text

حق و باطل در نهج البلاغه

حق چیست و باطل کدام است ؟این دغدغه مقدسی است که در طول تاریخ بشر همواره ذهن انسان را به خود مشغول ساخته و پاسخ آن به اختلاف دیدگاهها واهدافی که درباره حیات وی اتخاذ شده اند مختلف بوده است . تاریخ مؤید این حقیقت است که بشر همواره رویدادهای پیرامون خویش را به حق و باطل تقسیم کرده ‘ آنها را مطابق جهان بینی خود تفسیر نموده است . وی به اقتضای حکمت خداوند موجودی بالفطره حقگراست و باید با گرایش ذاتی ب...

full text

تبیین عقلی محدودیت معرفت به خدا در آیات و روایات

پایان نامه حاضر، محدودیت معرفت به خداوند را در آیات و روایات مورد بررسی قرار می-دهد. معرفت خداوند برترین معارف و مهم ترین معرفتی است که نتایج بسیاری را در پی دارد، از جمله آنکه: انسان بواسط? آن به معرفت پیامبر و حجت خداوند نائل می شود. با وجود این، شناخت انسان نسبت به خداوند محدود است، زیرا خداوند علت است و انسان معلول و لازم? معرفت یافتن عالم به معلوم احاطه است؛ در حالی که معلول هرگزتوان احاط?...

نگرشی نوین در تبیین ضرورت عقلی عمل به دستورات شرعی با تأکید بر آیات و روایات

یکی از ویژگی های بارز خردمندان در آیات قرآن کریم و روایات اسلامی، «اطاعت الهی» و عمل به دستورات شرع است. این مساله از اوصاف جزئی و متعددی که برای عاقلان در این متون ذکر شده اند نیز قابل استفاده است. هر چند پاره ای از این دستورات با عقل مستقل نیز قابل کشف هستند اما اکثریت قریب به اتفاق آنها نیز اینگونه نبوده و «عقل گریز» ارزیابی می شوند. بر همین اساس ضرورت دارد تا عاقلانه بودن اطاعت در قبال این ...

full text

حق و باطل در نهج البلاغه

حق چیست و باطل کدام است ؟این دغدغه مقدسی است که در طول تاریخ بشر همواره ذهن انسان را به خود مشغول ساخته و پاسخ آن به اختلاف دیدگاهها واهدافی که درباره حیات وی اتخاذ شده اند مختلف بوده است . تاریخ مؤید این حقیقت است که بشر همواره رویدادهای پیرامون خویش را به حق و باطل تقسیم کرده ‘ آنها را مطابق جهان بینی خود تفسیر نموده است . وی به اقتضای حکمت خداوند موجودی بالفطره حقگراست و باید با گرایش ذاتی ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023